Artur de Cruzeiro Seixas „Study of a word” (Estudo de uma palavra), 1972.
Centrum Sztuki Współczesnej (Centro de Arte Moderna), Fundacja Calouste Gulbenkiana, Lizbona, 2009

Studium słowa

Leiria opuścił Portugalię po aresztowaniu za zorganizowanie śmiałego spisku, mającego obalić dyktaturę Salazara. „Operacja papuga” przeprowadzona przez Leirię i jego kolegów, poetów surrealistycznych (Mario Cesariny, Antonio Maria Lisboa, Artura de Cruzeiro Seixas) polegała na włamaniu się do stacji radiowej i puszczaniu fałszywych komunikatów informujących słuchaczy o zbrojnym powstaniu i zastępach rebeliantów zbliżających się do Lizbony. Ostatni komunikat miał ogłaszać powrót demokracji i nawoływać mieszkańców miast do wyjścia na ulice i świętowania. Plan Leirii inspirowany był Wojną Światów Orsona Wellesa, w założeniu miał stać się samospełniającą się przepowiednią, surrealiści liczyli na to, że słuchacze uwierzą w nadawane wiadomości i wybiegną na ulice w rewolucyjnym ferworze. Poeci zostali jednak aresztowani przed finałem akcji, lecz jej duch – wiara w moc słowa i magię narracji przetrwał w poezji i prozie prowokatorów. Opowieści ginu z tonikiem zostały wydane krótko po śmierci Salazara i w rzeczywistości „wyszły” na ulice: uznane zostały za sztandarową literaturę młodych buntowników, którzy wkładali kwiaty w wymierzone w nich lufy karabinów. Rewolucja goździków ostatecznie obaliła dyktaturę w Portugalii. Przepowiednia wybrzmiała.

After being executed
and finished off with a shot to the back of the head
he got upset
and felt compelled
to tell
the major
in charge of the firing squad
that had executed him
to please
pay attention
I don’t want to have to repeat
this reproach
the next time I’m condemned to my death
and given my final words
to cry out
in conviction
one last viva a revolução

Mário-Henrique Leiria, Reproach
(z tomu Gin and Tonic Tales, 1973, tłum. Jethro Soutar)

Na podstawie artykułu na stronie http://www.andotherstories.org/author/mario-henrique-leiria/