Bertram Hasenauer „You Would Have Been There”, akryl na desce, 2015. Wystawa „Noul romantism negru / New Black Romanticism”, The National Museum of Art of Romania. Bukareszt 2017

„Był czas, kiedy dużo myślałem o aksolotlach. Chodziłem je oglądać do akwarium w Jardin des Plantes i spędzałem całe godziny na przyglądaniu się im, obserwowaniu ich bezruchu, ich tajemniczych drgnień. A teraz sam jestem aksolotlem.

Przypadek zawiódł mnie do nich pewnego wiosennego ranka, gdy po długiej zimie Paryż rozpościerał swój pawi ogon. Zdecydowałem się więc obejrzeć akwaria i rzuciwszy obojętnym okiem na ryby, trafiłem do aksolotlów. Przyglądałem się im godzinę, po czym odszedłem, niezdolny już do myślenia o czymkolwiek innym. Przyzwyczaiłem się chodzić tam co rano, a nawet z rana i wieczorem. Odbierając mój bilet dozorca dziwnie się uśmiechał. Opierałem się o żelazną barierę, która otaczała akwarium i patrzyłem na aksolotle. Nie było w tym nic dziwnego; od pierwszej chwili czułem, że coś mnie z nimi wiąże, coś nieskończenie odległego i zapomnianego, co jednak wciąż jeszcze nas łączyło – wystarczyło raz zatrzymać się przed tym akwarium, w którym bulgotały pęcherzyki powietrza.

Wydało mi się, że niejasno odczuwam ich tajemne pragnienie; unicestwić czas i przestrzeń poprzez bezruch pełen obojętności. Oczy aksolotli mówiły o istnieniu jakiegoś innego życia, innego sposobu patrzenia. Przyklejałem twarz do szyby (zaniepokojony dozorca pokasływał od czasu do czasu), ażeby lepiej widzieć maleńkie złote punkciki, ów wylot na nieskończenie powolny, nieskończenie daleki świat różowych stworzeń.

Oczy ze złota płonęły nadal swym słodkim światłem, nadal spoglądały na mnie z dnia niezgłębionej, przyprawiającej o zawrót głowy otchłani”.

Julio Cortázar Aksolotl, w: Opowiadania zebrane (1975, fragm.)

„Follow me now
To a place you only dreamt of
Before I came along”

„This is it
Underwater love
It is so deep
So beautifully liquid”

Smoke City Underwater Love, 1997