Kosz ze starymi fotografiami, artysta/konserwator przy pracy. Pchli targ (Ecseri piac), Budapeszt 2014

„Miłość szalona (1937) zawiera opis dwóch niebagatelnych odkryć na paryskim pchlim targu: metalowej maski o niewiadomym pochodzeniu (którą Breton porównywał do maseczki balowej, choć brał też pod uwagę możliwość, że była to niemiecka maska używana w szermierce) oraz drewnianej łyżki o podstawce w kształcie pantofelka. Maska przyciągnęła uwagę Giacomettiego, który ją nabył, rozwiązując tym samym paraliżujący go od pewnego czasu problem wykończenia Postaci kobiecej (znanej też pod nazwą Niewidoczny przedmiot: Ręce obejmują pustkę). Tajemnicza maska spełniła więc typową funkcję dla przedmiotu znalezionego: potwierdziła istnienie przypadku obiektywnego, przerwała impas twórczy, podsuwając artyście pomysł wyrzeźbienia twarzy.

W czasach gdy Breton marzył o puszczeniu w obieg przedmiotów onirycznych, obudził się któregoś ranka z myślą: le cendier Cendrillion (popielniczka Kopciuszek). Owładnięty chęcią posiadania tak niezwykłej rzeczy, na próżno prosił Giacomettiego o wyrzeźbienie popielniczki w kształcie pantofelka. Spełnieniem owego pragnienia stała się dopiero łyżka kupiona na pchlim targu. Przypisawszy obu przedmiotom role w baśni o Kopciuszku (królewicz poznał Kopciuszka na balu maskowym, po czym go stracił), Breton ujrzał magiczny związek między maską i łyżką a poszukiwaniem przez siebie nowej miłości. Kurczenie sięi wydłużanie łyżki odpowiadały baśniowej przemianie dyni w karocę: ‚Gdy po powrocie do domu położyłem łyżkę na meblu, ujrzałem, jak wypełnia się zaraz mnóstwem domysłów i aluzji, które pozostawały w uśpieniu, dopóki trzymałem ją w ręku. Na moich oczach łyżka się zmieniała. […] Kopciuszek wracał z balu!’. Cudowne metamorfozy łyżki raz jeszcze świadczyły o niezwykłej naturze zwykłych przedmiotów, a przygoda na pchlim targu dawała się zinterpretować zgodnie z symboliką psychoanalizy. Przygnębiony po stracie kochanki Breton czuł się rozdarty między instynktem śmierci a instynktem seksu, nakazującym mu szukanie nowej miłości. Zwycięstwo tego ostatniego przypieczętował wybór łyżki-pantofelka, uosabiającej element męski (wyobrażony przez łyżkę) i żeński (przez pantofelek), a nie maski, zwiastującej śmierć”.

Agnieszka Taborska, Spiskowcy wyobraźni