Annette Messager „My Vows”, fotografia żelatynowo-srebrowa, 356×200 cm, 1989. Wystawa „A History. Contemporary Art from the Centre Pompidou”. Dom Sztuki (Haus der Kunst). Monachium 2016

„Chwila tego zaćmienia, chwila godów mistycznych” (C.G. Jung Mysterium coniunctionis)

„As the most compelling of opposites, feminine and masculine represents all pairs of opposites ‚confronting one another in enmity or attracting one another in love‚. Sexual intercourse intimates the twoness in oneness, and also the inherent oneness of what is apparently two. The dynamic polarity and attraction between such pairs is embedded in metaphors of friction, tension, heating, plowing, planting, flying, riding and swimming. In many creation myths, there is a preexistent, undifferentiated plenum to begin with, which divides itself into two, or creates two, who lying together bring about the multiplicity of the cosmos. From the other side, coitus (from L. coiere, ‚to come together‚) suggests the reunion of what has become divided, incomplete and full of longing”.

„Some of the most moving evocations of sexual intercourse are the Indian and Chinese figures of loving couples – the Yub-Yum of Buddhism and the Shiva-Shakti of Hinduism. The male-female pairs are joined sexually and look into each others’ eyes with utter devotion and bliss. They are sacred figures prominently displayed inside and outside temples, for they express in a profound way the many levels of what it means to be a couple”.

„Alchemy’s entire opus had to do with the separation and synthesis of opposites, culminating in the ‚chymical marriage‚ of Sol and Luna. The alchemical fantasy prefigured the psychological process pioneered by Jung that ultimately brings about a union of conscious and unconscious. The goal of the opus was the birth of the lapis. Its psychological equivalent is the production of an internal sense of unity, a spirit of truth paradoxical and bivalent in nature. Alchemy baldly incorporated the ancient motif of the royal brother-sister incestuos hieros gamos, or sacred marriage, as a means of conveing the magnetism between two things, like conscious and unconscious, that are different and yet essentialy of the same substance. This royal, shadowy pair engender a ‚stone that is no stone‚ – ego and nonego, material and transcendental. (…) it may represent a symbollic attraction at the highest spiritual level toward psychic wholeness”.

A. Ronnberg, K. Martin The Book of Symbols: Reflection on archetypal images

J.D. Mylius Philosophia reformata (1622). Ilustracja w: Alexander Roob Alchemy and Mysticism: The Hermetic Museum

„Punkt szczytowy podejmowanych przez alchemię wysiłków zmierzających do zjednoczenia przeciwieństw Chymische Hochzeit przedstawia jako wieńczący Dzieło akt najwyższego zjednoczenia. Po przezwyciężeniu wrogości czterech żywiołów pozostaje jednak jeszcze ostatnie, najsilniejsze przeciwieństwo, którego alchemicy nie mogli wyrazić trafniej, jak tylko w formie wzajemnych relacji tego, co męskie, i tego, co żeńskie”.

„Słońce jako ciało niebieskie traktowane jest jako promieniowanie posiadające moce magiczne i wszczynające proces przemiany. Słońce jako złoto i ciało niebieskie zawiera aktywną siarkę czerwoną, która jest gorąca i sucha. To właśnie ze względu na te czerwoną siarkę alchemiczne słońce jest czerwone. (…) Sol w alchemii oznacza nie tyle jakąś konkretną substancję chemiczną, ile raczej pewną ‚virtus‚, tajemną siłę, której przypisywano zdolność płodzenia i przemieniania”.

„Luna jest przeciwieństwem Sol, jest więc zimna, a jej najważniejsza rola to rola partnerki w koniunkcji. Luna jest bóstwem żeńskim rozsiewającym wokół siebie łagodną poświatę, jest kochanką. Już Pliniusz mówi, że jest to ‚feminium ac molle sidus‚ (żeńskim i łagodnym ciałem niebieskim). Jest ona ‚soror et sponsa‚ (siostra i oblubienicą), ‚mater et uxor Solis‚ (matką i małżonką Słońca). (…) W orfizmie Selene jest pansophos koure (‚wszechmądrą dziewczyną’). W Scriptum Alberti widzimy ‚circulus Lunaris‚ (krąg księżycowy) przedstawiony jako ‚ciconid‚ (bocian) siedzący na cudownym drzewie rosnącym u grobu Hermesa (lunatica, berissa, mandragora)”.

„(…) zmienność Księżyca znalazła się w związku przyczynowym z przemianą oblubieńca. W tym przypadku zaćmienie Księżyca zależy od oblubieńca, którym jest Sol (…). Ponieważ chodzi tu, ni mniej, ni więcej, przywrócenie kosmicznego stanu pierwotnego i boskiej nieświadomości świata, rozumiemy, skąd brała się owa niezwykła siła przyciągania, jaką emanowała owa tajemnica: mamy tu przecież do czynienia z zachodnim odpowiednikiem podstawowych zasad klasycznej filozofii chińskiej, czyli zjednoczenia yang i ying w Dao, zarazem stoimy tu w obliczu brzemiennej w przeczucia antycypacji owego ‚tertium quid‚, które na podstawie doświadczenia psychologicznego z jednej strony, z drugiej zaś na podstawie eksperymentu (ESP, Extrasensory Perception) Josepha Banksa Rhine’a określiłem mianem synchroniczności. (…) Niezależność od czasu i przestrzeni na płaszczyźnie fenomenologicznej doprowadza do pewnej zbieżności czy do powstania sensownej koincydencji zdarzeń, które dotychczas zbiorczo ujmowano pod czysto opisowymi mianami ‚telepatii‚, ‚jasnowidztwa‚ i ‚prekognicji‚. (…) Cecha charakterystyczna przysługująca wszystkim tym zjawiskom, włącznie z opisanym przez Rhine’a ‚efektem psychokinetycznym‚ i innymi zdarzeniami synchronicznymi, które opisałem w moim studium, polega na ‚sensownej zbieżności‚ – w ten sposób zdefiniowałem zasadę synchroniczną. Ta ostatnia wskazuje na pewien związek czy na jedność zdarzeń przyczynowo ze sobą nie powiązanych, tym samym zaś przedstawia unitarny aspekt bytu, który możemy określić mianem ‚unus mundus‚”.

C.G. Jung Mysterium coniunctionis. Studium dzielenia i łączenia przeciwieństw psychicznych w alchemii