Lőrinc Borsos, Daniel Hüttler „Fifth Ear (Hermes series)”, gips, kryształ, 2018. Wystawa „Excavating Darkness”, Trafó Gallery. Budapeszt 2018

„Wydaje mi się, że z niczego nie można zaczerpnąć tak wysokiej nauki artystycznej, jak z kryształu. Dzieło sztuki, tak samo zresztą jak odcinek ludzkiego życia brany w najpoważniejszym jego znaczeniu, wydaje mi się pozbawione wartości, jeżeli nie przedstawia trwałości i twardości kryształu, jeśli nie ma jego połysku na wszystkich ścianach zewnętrznych i wewnętrznych.
Chcę podkreślić, że to zapewnienie przeciwstawiam w sposób kategoryczny, jak najbardziej niezłomny, wszystkiemu, co dąży, w znaczeniu estetycznym czy moralnym, do oparcia piękna formalnego na zamierzonym udoskonalaniu, któremu wypadałoby się pracowicie poświęcić. Przeciwnie, nie przestaję bronić twórczości czy akcji spontanicznej, i właśnie w takiej mierze, w jakiej kryształ, z definicji nie wymagający poprawki, jest jej doskonałym wyrazem. Dom, w którym mieszkam, moje życie, to, co piszę: marzę, aby to wszystko wyglądało z daleka, jak z bliska wyglądają sześciany soli kamiennej…
Do tych dwóch wstępnych warunków, którym powinno odpowiadać piękno konwulsyjne w głębokim znaczeniu tego słowa, uważam za konieczne i wystarczające dorzucić trzeci, który nie pozostawia żadnej luki. Takie piękno może się wywiązać tylko z przeszywającego odczucia rzeczy objawionej, z niepodzielnej pewności wynikającej z nagłego odkrycia, które z racji swojej natury może nastąpić tylko poza zwykłymi drogami logicznymi. W takich wypadkach rzeczywiście wchodzi w grę rozwiązanie ściśle zastosowane, a przecież znacznie przewyższające potrzebę. Obraz jaki powstaje w zapisie automatycznym, stanowił dla mnie zawsze doskonały przykład…
Piękno konwulsyjne będzie erotyczno-maskowane, wybuchowo-stabilne, magiczno-okolicznościowe, albo go wcale nie będzie”.
 

André Breton Piękno będzie konwulsyjne albo go wcale nie będzie (fragm., 1937) w: Adam Ważyk Surrealizm. Antologia (1976)